Is satire hetzelfde als pesten?

Een satire - ook wel hekeldicht genoemd - is een kunstvorm waarbij vaak op humoristische wijze kritiek wordt geleverd op de maatschappij. De doelwitten kunnen personen, politici, tradities, religie, kunstenaars, entertainers, media, normen, waarden en trends zijn (bron: Wikipedia).


De satire zoals die wordt bedreven in de TV Kantine afscheidsmuscial is uitsluitend bedoeld om te amuseren. Je zou kunnen zeggen dat die satire van de TV Kantine dient om te plagen en om een lach te ontlokken aan de kijkers. Dat is wat anders dan pesten. Pesten is uitsluitend bedoeld om te kwetsen. Toch lijken satire en pesten veel op elkaar. Het is echter niet moeilijk om de verschillen tussen beide te herkennen.

Hoe lijken satire en pesten dan op elkaar?
Als je iemand pest, dan zoek je bij hem/haar een bepaalde eigenschap die je vervolgens uitvergroot en belachelijk maakt. Een bril, bijvoorbeeld, of rood haar, of overgewicht. Pesten heeft maar één doel: iemand kwetsen door één of meer karaktertrekken of eigenschappen te benadrukken en bespotten. Iemand die wordt gepest voelt zich daar doorgaans niet prettig bij. Bij satire doe je eigenlijk hetzelfde. Je vergroot een bepaalde eigenschap en maakt daar grappen over. Die grappen maak je echter niet om iemand te kwetsen, maar om iemand een spiegel voor te houden en aan het lachen te maken. In het ultieme geval zet je mensen door goede satire aan het denken doordat ze gedwongen worden op een andere manier ergens tegenaan te kijken. Het is bekend dat bekende Nederlanders zich gepasseerd kunnen voelen als die beroemde cabaretier ze niet benoemt in zijn oudejaarsconference. En ze voelen zich gevleid als dat wel gebeurt: kennelijk “doen ze er nog toe”.
Dus hoewel satire en pesten op elkaar lijken zijn het twee heel verschillende dingen.

Satire in de TV Kantine
In TV Kantine de musical kruipen kinderen o.a. in de rol van bekende Nederlanders. Om dat goed te kunnen doen, moeten de spelers die BN’ers goed observeren, van bewegend beeld met geluid of een foto. Zoek dan naar een specifiek uiterlijk kenmerk en een specifiek kleding kenmerk van die BN’er. Heeft iemand een bepaalde tic, kenmerkende handgebaren of mimiek? Denk aan het kale hoofd en de rode jas van Gaston Starreveld van de Postcodeloterij. Denk aan de gierende lach en de glitterjasjes van Geer en Goor. Denk aan de oogopslag en parelketting van Marijke Helwegen. Door die kenmerken te benadrukken en uitvergroten bereik je het beste resultaat: een karikatuur.
Het belangrijkste is: plezier in het spelen mét elkaar en het stimuleren van elkaars talenten.